آشنایی با مفاهیم بنیادین حفاظت از بافت‌های تاریخی باید از دانشگاه‌ها آغاز شود
درگذشته توجه به میراث فرهنگی در حد عتیقه‌جات و بناهای قدیمی بود و مجموعه‌ها و بافت‌های تاریخی مورد توجه واقع نمی‌شدند اما از زمان تدوین برنامه سوم توسعه کشور، بافت‌های تاریخی مد نظر قرار گرفتند و الگوها و ضوابط حفاظتی بافت‌ها ضرورت پیدا کرد.
به‌رغم تلاش‌های بسیار برای حفاظت از بافت‌های تاریخی، تاکنون کمترین توفیقی در ایجاد زمینه‌های حفاظتی پایدار و رونق زندگی در این بافت‌ها به دست نیامده و یکی از دلایل این ناکامی ناآشنایی جامعه مهندسی کشور با مفاهیم بنیادین حفاظت از بافت‌های تاریخی است.
به گزارش سفیر شوشتر، استادان حاضر در کارگاه آموزشی حفاظت از بافت‌های تاریخی با بیان این مطلب، خاطرنشان کردند که این آشنایی باید از دانشگاه‌ها و با آموزش صحیح دانشجویان آغاز شود.
کارگاه آموزشی حفاظت از بافت‌های تاریخی با حضور جمعی از استادان و دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جامع شوشتر و واحد علوم تحقیقات اهواز، روز جمعه ۲۰ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۳ در محل دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر برگزار شد و طی آن سه تن از استادان دانشگاه آزاد اسلامی درباره اهمیت حفاظت از بافت تاریخی شهرهای ایران؛ روش تحقیق در این باره، چگونگی ارایه پروپوزال‌های علمی و نگارش مقاله یا پایان نامه با موضوع بافت‌های تاریخی به ایراد سخن پرداختند.
علیرضا قلی‌نژاد پیربازاری، استاد دانشگاه آزاد اسلامی در سخنرانی خود گفت: نهادهای مختلف ازجمله وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری‌ها در قبال حفاظت از بافت‌های تاریخی تکالیفی را برعهده دارند اما عمده تکالیف برعهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است و این سازمان براساس اصول قانونی و به منظور حفاظت از بافت‌های تاریخی باید چهار موضوع اساسی را مشخص سازد: نخست این که ارزش چیست؟ دوم آن که کدام شهرها دارای ارزش تاریخی- فرهنگی هستند؟ سوم این که محدوده بافت تاریخی واجد ارزش تا کجاست؟ و چهارم آن که ضوابط حفاظت از این بافت‌ها چگونه است؟
او افزود: درگذشته توجه به میراث فرهنگی در حد عتیقه‌جات و بناهای قدیمی بود و مجموعه‌ها و بافت‌های تاریخی که در سطحی وسیع‌تر از تک بناها قرار دارند، مورد توجه واقع نمی‌شدند اما از زمان تدوین برنامه سوم توسعه کشور، بافت‌های تاریخی مد نظر قرار گرفتند و بر این اساس ارایه الگوها و ضوابط حفاظتی این بافت‌ها ضرورت پیدا کرد.
مدیرکل سابق بافت‌های تاریخی کشور اظهار داشت: ضوابط حفاظتی را باید در دو سطح ملی و محلی تدوین کرد؛ ضوابط ملی هر آن‌چه را که با عنوان شهر ایرانی-اسلامی از آن یاد می‌کنیم در کلیت خود مورد حفاظت قرار می‌دهند و ضوابط محلی یا شهری نیز مشتمل بر دستورالعمل‌هایی هستند که با دقت بسیار و در سطح یکایک پلاک‌های شهری، ضوابط اجرایی حفاظت را مشخص می‌سازند که این خود مستلزم شناخت دقیق بافت‌های تاریخی در سه لایه روابط فرهنگی- اجتماعی حاکم بر شهر؛ ساختار کالبدی شهر در دوره تاریخی؛ و لایه‌های باستانی و پنهان شهر است.
در ادامه این کارگاه آموزشی محمدهادی کابلی مدیر گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، سخنرانی خود را با موضوع روش تحقیق درباره بافت‌های تاریخی به ویژه روش‌های کمّی از جمله انتخاب جامعه آماری، روش جمع‌آوری داده‌ها، روش تحلیل داده‌ها و نتیجه‌گیری از آنها ارایه داد.
همچنین لیلا زارع، مدیر گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد غرب، درخصوص اصول نگارش پروپوزال‌های علمی با دانشجویان سخن گفت. او در سخنان خود تصریح کرد که در صورت طرح نادرست پروپوزال‌های علمی، پیشنهادهای اشتباه درخصوص نحوه رفتار با بافت تاریخی طرح می‌شود که بالتبع به نتایج اشتباه و اضمحلال بافت تاریخی می‌انجامد. از این‌رو، آموزش اصول ارایه پروپوزال علمی به دانشجویان و دست اندرکاران برنامه‌ریزی شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
منبع:الینا
