در دشت ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربعی «اندیکا»ی خوزستان، در دامنه کوه زاگرس، دژی بنا شده است که آن را «دژ ملکون» یا «اسدخان» می نامند. دژی که سابقه آن به پیش از اسلام بازمی گردد. بنایی از سنگ و گچ به وسعت ۲۰۰ هکتار که بر فراز کوهی بنا شده است.
به گزارش سفیر شوشتر، این بنای نیمه مخروبه که در دو طبقه ساخته شده در ۵ کیلومتری «نبه وار» در مرز اندیکا و لالی است. دشت لالی و اندیکا چنان رؤیایی است که چشم هر انسانی را خیره می کند. آگاهی از این منطقه تاریخ چند هزار ساله ای را زنده می کند که پر است از حوادث مختلف از دوران های کهن این مرز و بوم.
در دژ بنا شده بر این کوه عظیم، اتابکان نیز حکومت کرده اند. پس از انقراض حکومت اتابکان، خانواده ای از قوم آسترکی بختیاری مقر و حکومت خود را به «نبه وار» منتقل کرد که از این دژ ۶ کیلومتر فاصله داشت. در دوران قاجار نیز سردار اسدخان بهداروند نیز صاحب این دژ می شود. تصاحب این دژ از سوی اسدخان به دوره ای برمی گردد که ژنرال گاردان فرانسوی در دوران حکومت آقامحمدخان قاجار به ایران آمد تا کارخانه های توپ جنگی را فعال کند. او به آقامحمدخان قاجار می گوید که برای فعالیت این کارخانه ها نیاز به زغال است. به همین دلیل آقامحمدخان به اسدخان دستور می دهد زغال موردنیاز را از مناطق سرسبز بختیاری در خوزستان تهیه کند، اما اسدخان که خود را فرد مستقلی قلمداد می کرد از فرمان شاه قاجار سرپیچی می کند و در نهایت مورد تعقیب قرار می گیرد و به اجبار خود، خانواده و سربازانش به این دژ پناه می برند.
آقامحمدخان قاجار سپس به «محمدعلی میرزا دولتشاه» که حاکم وقت شوشتر بود دستور می دهد که اسدخان را دستگیر کند. محمدعلی میرزا وقتی با سربازان خود به سمت این دژ می رود، متوجه می شود که دژ روی کوه عظیمی بنا شده است که هیچ راه نفوذی برای ورود به این قلعه وجود ندارد. حضور چند ماهه حاکم وقت شوشتر در پای کوه برای دستگیری اسدخان تأثیری نداشته، در نهایت تصمیم می گیرد که به تنهایی به درون قلعه برود.
اسدخان و «محمدعلی میرزادولتشاه» در پای «سنگ مذاکره»، که هم اکنون اثر آن در درون قلعه موجود است، به پای مذاکره می نشینند. اسدخان در نهایت به میل خود با علی میرزا همراه می شود تا راهی مرکز شوند. به همین دلیل حاکم شوشتر به اسدخان قول می دهد که او را نکشند و این در حالی است که آقامحمدخان قاجار اصرار به مرگ اسدخان دارد. او به نگهبانان دستور می دهد تا چاله ای برای اسدخان حفر و او را زنده به گور کنند. اسدخان در حالی که شاهد کندن گور خود است متوجه می شود که دو نگهبان توان کافی برای کندن چاله ندارند. در عین اسارت به طرف دو نگهبان می رود و با تمام توان، شروع به کندن چاله می کند.
آقامحمدخان قاجار از او سؤال می کند که تو چه کار می کنی و اسدخان به او می گوید قبرم را می کنم. شاه که شجاعت وی را می بیند از کشتن او صرف نظر می کند و دستور می دهد تا او را تحت الحفظ به شوشتر بفرستند. در میان راه و در کرمانشاه محمدعلی میرزا مریض می شود و او به اسدخان توصیه می کند که فرار کند. اسدخان نیز تصمیم می گیرد به سمت قلعه خود حرکت کند. او در پای کوه متوجه می شود که «داود» پسر برادرش دژ را به تسخیر درآورده و راضی به پس دادن آن نیست و در نهایت تا زمان مرگ خود در شیراز می ماند. بعدها جعفرقلی خان پسر اسدخان بر داود غلبه می کند و دوباره دژ را به تسخیر خانواده خود درمی آورد.
در سراشیبی این کوه، اتاقکی برای نگهبان وجود دارد که نگهبانان تمام منطقه را زیرنظر داشته اند. دژ اسدخان دارای دو آب انبار بوده است. گفته می شود که دو بنای دیگر به نام های «دژ دختر» و «قلعه میدان» شبیه به این دژ در لالی وجود دارند. در حال حاضر متأسفانه به دلیل نبود راه ارتباطی، فقط یک خانواده، که احشام خود را در این بنا نگهداری می کنند، در این منطقه سکونت دارد.
دژ اسدخان فقط طبقه دوم خود را از دست داده و با اندکی ترمیم و با توجهی بیشتر از سوی میراث فرهگی پس از ثبت در فهرست آثار میراث فرهنگی خوزستان ممکن است هم یک جاذبه توریستی و هم اقامتگاهی برای گردشگران ایرانی و خارجی باشد.ایجاد یک راه ارتباطی مناسب علاوه بر بهره مندی از چشم انداز این دژ که دارای اتاق ها، دالان ها و… است، به رونق منطقه نیز می افزاید.
منبع:لالی نیوز
۱ نظر
درود اطلاعا صحیح نمی باشد بعداز جعفرقلی خان بهتصرف کیخا آ دینعلی حاتمی بابااحمدی ازایل دورکی دراومد که تاکنون دراختیاراین خانواده می باشد